شبکه لایتنینگ (lightning Network) سیستمی است که می‌توانید بدون تایید تراکنش‌هایتان بر روی بلاکچین بیت کوین، تراکنش انجام دهید. شبکه لایتنینگ برای بالا بردن سرعت تایید تراکنش‌ها و انجام همزمان تراکنش‌های بیشتر، طراحی شده است.
بیتکوین به علت شیوه‌ی طراحی‌اش با مشکل سرعت پایین انجام تراکنش‌ها و قیمت بالای تراکنش‌ها رو به رو است. شبکه لایتنینگ یک راه حل «لایه‌ی دوم» است که سرعت تراکنش‌ها را بالا می‌برد. علاوه بر این، این شبکه با خارج کردن تراکنش‌ها از بلاک چین اصلی بیتکوین هزینه‌ی آن را نیز پایین می‌آورد. سیستم لایتنینگ، دارای کانال‌هایی است که به مردم اجازه می‌دهد بدون استفاده از بلاک چین بیتکوین تراکنش‌ها را کنند.
شهرت و محبوبیت بیت کوین برای آن مشکلاتی ایجاد کرده است، چرا که به علت شیوه‌ی طراحی بلاک چین بیتکوین، سرعت تراکنش‌ها پایین است و هزینه‌ی انجام تراکنش هم بالا رفته است.
محققان، برنامه‌نویسان و افراد علاقه‌مند به بیتکوین، به دنبال روش‌هایی بودند که بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال بتوانند تراکنش‌های بیشتری انجام دهند. بهترین نتیجه‌ای که از تلاش‌های آنها حاصل شد شبکه لایتنینگ نام گرفت. آیا شبکه لایتنینگ می‌تواند مشکل مقیاس‌پذیری ارزهای دیجیتال را حل کند؟ در این مقاله شما جواب این سوال را خواهید فهمید.
محدودیت‌های فعلی بیت کوین: هزینه‌ها و سرعت آن
دو محدودیت اصلی در بلاک چین وجود دارد که قبل از این که به راه‌حل‌های آن بپردازیم باید اول خود این مشکلات را تحلیل کنیم:
-
اولین مشکل شبکه بیت کوین سرعت است
در یک بلاک چین، بلاک‌ها شامل تعدادی تراکنش می‌باشند که کنار هم قرار گرفته‌‌اند. در واقع، به علت نوع طراحی بلاک چین تنها تعداد مشخصی از تراکنش‌ها می‌توانند در یک بلاک قرار بگیرند.
اگر تراکنش شما نتواند وارد بلاک فعلی شود، به صف تراکنش‌ها اضافه می‌شود. انتظار در این صف ممکن است بین چند دقیقه تا حتی بیش از یک روز طول بکشد و این بستگی به تعداد تراکنش‌های درون ممپول (mempool) دارد.
این موضوع سبب شده است که دیگر بلاک چین به عنوان وسیله‌ای برای انجام تراکنش‌های سریع شناخته نشود. برای مثال، برای خریدن قهوه شما نمی‌توانید ساعت‌ها منتظر تایید شدن تراکنش‌تان در سیستم بمانید، بنابراین، به جای منتظر ماندن ترجیح می‌دهید از پول نقد استفاده کنید.
-
دومین مشکل شبکه بیت کوین هزینه‌های بالاست
سیستم بیتکوین و سیستم‌های دیگر بر اساس یک پروتکل اجماع (consensus protocol) به نام الگوریتم اثبات کار (proof of work) ساخته شده‌اند.
در این سیستم ماینرها وارد شده و سعی می‌کنند معماهای پیچیده را حل کنند. ماینرها به دلیل هزینه‌هایی که متحمل می‌شوند (امکانات و انرژی که برای انجام محاسبات صرف می‌کنند)، آنها را تحت عنوان «هزینه‌ی تراکنش» از کاربران دریافت می‌کنند.
زمانی که این سیستم کوچک باشد، تعداد تراکنش‌هایی که نیاز به تایید دارند نیز کم است و به همین دلیل سیستم به خوبی کار می‌کند و هزینه‌های تراکنش نیز بالا نخواهد بود، اما وقتی سیستم بزرگ می‌شود، به علت اینکه فضای محدودی در هر بلاک ماین شده وجود دارد، هزینه‌ی تراکنش‌ها نیز بالا می‌رود. در نتیجه، در زمان ازدحام تراکنش‌ها، تنها تبادل‌هایی که هزینه‌ی تراکنش بالاتری را دارا می‌باشند، بررسی و تایید می‌شوند.
مشکل مقیاس‌پذیری بیت کوین در اواخر سال 2017 مشخص شد، چرا که میلیون‌ها نفر وارد بازار بیتکوین شدند و سیستم بیت کوین توانایی انجام این حجم از تراکنش‌ها را نداشت. در دوران اوج بیتکوین در دسامبر سال 2017، هزینه‌ی متوسط برای انجام یک تراکنش بر روی بلاک چین بیتکوین 37 دلار بود (فرقی نمی‌کرد حجم تبادل شما یک دلار باشد یا 1000 دلار). این موضوع بیتکوین را به یک ارز غیراقتصادی تبدیل می‌کند، زیرا هزینه‌ی تراکنش در بیتکوین از میزان اصلی پولی که در تبادلات کوچک جابهجا می‌شود، بیشتر است. همین امر باعث شد تا شبکه لایتنینگ ظهور کند.
شبکه لایتنینگ چیست؟
شبکه لایتنینگ یک راه‌حل لایه‌ی دوم است که بر روی سیستم اصلی بیتکوین ساخته شده است. به عبارت ساده‌تر، شبکه لایتنینگ جدای از بیت کوین ساخته شده است، اما با سیستم بیت کوین تعامل دارد. شبکه لایتنینگ از کانال‌هایی ساخته شده است که به مردم و شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا بدون استفاده از بلاک چین برای تایید تراکنش‌ها بتوانند پولشان را با یکدیگر جابهجا کنند.
در واقع، شبکه لایتنینگ می‌تواند انجام فوری صدها و هزاران تراکنش را امکان‌پذیر سازد و این موضوع برای تبادل‌های خرد و کوچک فوق‌العاده است.
در واقع، بین شبکه لایتنینگ و سیستم‌های ویزا (Visa) و مسترکارت (Mastercard) تشابهاتی وجود دارد. وقتی شما در این سیستم‌ها پولی را پرداخت می‌کنید، پرداخت شما در همان لحظه تسویه نمی‌شود.
در عوض، یک تایید سریع از اینکه میزان پول کافی در حساب خریدار وجود دارد گرفته می‌شود و درخواستی هم از سمت خریدار ثبت می‌شود و اجازه‌ی انجام تبادل گرفته می‌شود.
در حقیقت، تسویه‌ی واقعی بعدا اتفاق می‌افتد و در بعضی موارد بین چند روز تا چند هفته زمان می‌برد.
شبکه لایتنینگ با شبکه‌‌ای از نودها که پردازش پرداخت‌ها را بر عهده دارند، کار می‌کند و تراکنش‌ها معمولا به جای استفاده از کلید‌های خصوصی پیچیده، با استفاده از کدهای QR انجام می‌شوند.
به طور خلاصه، می‌توان گفته که شبکه لایتنینگ با هزینه‌ی کمتری امکان پرداخت‌های سریع‌تر را فراهم می‌سازد.
چه کسی ایده‌ی شبکه لایتنینگ را مطرح کرد؟
شبکه لایتنینگ در ابتدا توسط ساتوشی ناکاموتو (خالق ناشناس بیتکوین) پایه‌گذاری شد، اما توسط دو محقق به نام‌های جوزف پوون (Joseph Poon) و تادوس دریجا (Thaddeus Dryja) که مقاله‌ای در مورد شبکه لایتنینگ در 14 ژانویه 2016 منتشر کرده بودند، رسمی شد.
در این مقاله، آنها به این بحث پرداختند که شبکه‌‌ای از کانال‌های ریزپرداخت می‌تواند مشکل مقیاس‌پذیری شبکه‌ی بیت کوین را حل کند. با استفاده از این روش به جای اینکه تغییری در ذات شبکه‌ی بیت کوین ایجاد شود، می‌توان تراکنش‌های بیشتری را انجام داد.
آزمایشگاه لایتنینگ (Lightning Labs) یک آزمایشگاه طراحی بلاکچین می‌باشد، که در ماه مارچ سال 2018، نسخه‌ی آزمایشی شبکه لایتنینگ را با میزبانی اشخاص و همچنین شرکت‌هایی مثل ACINQ و Blockstream راه‌اندازی کرد. هزینه‌های این پروژه به ارزش 2.5 میلیون دلار بود که توسط یک سری سرمایه‌گذاران برجسته مثل جک دورسی (Jack Dorsey)، بنیان‌گذار توییتر، (که اخیرا در این پروژه بیشتر فعالیت می‌کند) تامین شد. شبکه لایتنینگ اولین اقدام برای ارائه راه‌حل لایه دوم بر روی بلاکچین بود که توسط افراد دیگری دنبال شد.
شبکه لایتنینگ چگونه کار می‌کند؟
شبکه لایتنینگ با خارج شدن از بلاک چین بیتکوین سرعت تراکنش‌ها را افزایش داده و از این رو، هزینه‌ی آنها را نیز کاهش می‌دهد.
کانال‌ها به صورت اختصاصی می‌باشند، که افراد به طور مستقیم با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و از این طریق پرداخت آنها انجام می‌شود. بنابراین، تعداد پرداختی‌هایی که می‌توان در یک کانال ارسال کرد، نامحدود است.
شبکه لایتنینگ توسط نودهایی که پرداخت‌ها را هدایت می‌کنند، اداره می‌شود. این نودها اشخاص عادی یا شرکت‌ها می‌باشند که با استفاده از برنامه‌های روی دسکتاپ، لپ تاپ یا بر روی رسپبری‌پای به صورت روزانه، اداره می‌کنند. و به همین علت است که شبکه لایتنینگ غیرمتمرکز است.
برای شروع استفاده از شبکه لایتنینگ می‌بایست مقداری بیت کوین در کانال‌های پرداخت نگه داشته شود. سپس، تا زمانی که بیت کوین‌های ذخیره شده را در شبکه لایتنینگ خرج می‌کنید و کانال بسته می‌شود می‌توانید در این شبکه فعالیت کنید.
تحلیل و پیش بینی قیمت بیت کوین
زمانی که فردی می‌خواهد تراکنشی را دریافت کند یک صورتحساب (invoice) ایجاد می‌کند. صورتحساب‌ها رشته‌های بلندی از حروف الفبا و اعداد هستند که معمولا به وسیله‌ی کدهای QR نمایش داده می‌شوند. فردی که می‌خواهد پرداخت را انجام دهد باید صورتحساب را با والت لایتنینگ خود اسکن کرده و بعد آن را با امضای دیجیتال خود تایید کند که قصد انجام این تراکنش را دارد.
زمانی که پرداخت انجام می‌شود، یک تاییدیه از طریق شبکه به فرد درخواست‌کننده ارسال می‌شود. این پروسه با نام شبکه‌ی «نظیر به نظیر» شناخته می‌شود و به این معنا است که پردازش یک پرداخت وابسته به یک فرد نیست. انجام این پرداخت معمولا چند ثانیه طول می‌کشد. به همین دلیل به آن لایتنینگ (در زبان انگلیسی به معنای سریع) گفته می‌شود.
از آنجایی که پرداخت‌ها بر روی بلاک چین بیت کوین انجام نمی‌شود، دیگر از وقفه‌های طولانی و هزینه‌های بالا خبری نیست. این به معنی است که پرداخت‌های کوچک و ناچیز با پرداخت تنها یک ساتوشی ( یکصد میلیونم بیتکوین) قابل اجرا است. این موضوع شبکه لایتنینگ را برای پرداخت‌های روزانه مناسب می‌سازد، اما تراکنش‌های بزرگ‌تر را می‌توان بر روی شبکه بیت کوین انجام داد.
زمانی که فرد دیگر نمی‌خواهد از شبکه لایتنینگ استفاده کند، می‌تواند کانال خود را ببندد و از شبکه خارج شود. و بعد از آن شخص دوباره می‌تواند از بیت کوین خود بر روی شبکه‌ی بیتکوین استفاده کند.
ترجمه و جمع‌آوری: تیم خرید و فروش بیت کوین صرافی ارز دیجیتال همتاپی
