نگاهی به موارد کاربرد تکنولوژی بلاک چین: حاکمیت و دولتها
اگرچه در ابتدا فناوری بلاک چین به عنوان ابزاری برای بیت کوین شناخته شده بود، اما امروزه در بسیاری از زمینهها از جمله در حوزه حاکمیت مورد استفاده قرار میگیرد. در این حوزه سیستمها قادر به تغییر بخش اجتماعی هستند.
[نکته مهم: چنانچه به سرمایه گذاری بر روی آینده بیت کوین علاقهمند هستید، توصیه میکنیم حتما از صفحه خرید بیت کوین در صرافی همتاپی دیدن بفرمایید.]
بکارگیری فناوری بلاک چین در حوزه حاکمیت مزیتهای فراوانی برای نهادهای دولتی دارد، بنا به دلایلی مثل افزایش غیرمتمرکزسازی، شفافیت و یکپارچگی دادهها، کارآیی بهتر و کاهش هزینههای اجرایی، این فناوری باید مورد استفاده قرار گیرد.
فناوری بلاک چین، غیرمتمرکزسازی و یکپارچگی دادهها
روشهای مختلفی برای ساخت بلاکچین وجود دارد، اما به عنوان سیستم توزیع شده تمامی آنها به نوعی غیرمتمرکزسازی را ارائه میدهند. این عامل بدین دلیل است که یک شبکه بلاک چین توسط گرههای رایانهای زیادی به نام نود (node) نگهداری میشوند که برای تأیید و اعتبارسنجی همه دادهها به طور همزمان کار میکنند. در واقع گرهها برای اینکه نسخه اصلی را حفظ کنند باید در مورد وضعیت پایگاه داده به توافق برسند.
از این رو، سیستمهای بلاک چین سطح بالایی از تغییرناپذیری را دارا میباشند و چارچوب آنها به گونهای تنظیم شده است که اطلاعات تنها برای اشخاص مجاز قابل دسترسی و در بعضی موارد قابل تغییر دادن است. در عمل، سازمانهای مختلف ادارهکننده میتوانند به عنوان اعتبارسنج عمل کرده و هر کدام به روند توزیع و تأیید دادهها کمک کنند. این امر احتمال دستکاری اطلاعات و کلاهبرداری را تا حد زیادی کاهش میدهد.
در موارد دیگر کاربرد این فناوری در حوزه حاکمیت، سازمانهای غیردولتی، دانشگاهها و شهروندان نیز میتوانند به عنوان گرههای معتبر در نظر گرفته شوند که منجر به افزایش غیرمتمرکزسازی میشود. علاوه بر این، این مکانیسمهای راستی آزمایی میتوانند از انواع اشتباهات متداول مانند اشتباه در وارد کردن اطلاعات جلوگیری کنند (به عنوان مثال، بلاکی که فاقد اطلاعات اصلی میباشد توسط شبکه توزیع شدهی گرهها رد میشود).
همچنین، بلاک چین ممکن است روزی نقش بسزایی در روند انتخابات داشته باشد. انتخابات عادلانه و آزاد یکی از ارکان دموکراسی بوده و سطح بالای تغییرناپذیری بلاک چین، آن را به یک راه حل عالی برای اطمینان از عدم تقلب در آرا تبدیل کرده است. فناوری بلاک چین علاوه بر تأمین امنیت بیشتر صندوق آرا در مکانهای اخذ رأی، میتواند رویای انتخابات آنلاین و ایمن را به واقعیت تبدیل کند. ایالت ویرجینیا غربی نمونهی واقعی چنین سیستمی را در جریان انتخابات میان دورهای سال 2018 ایالات متحده آزمایش کرد.
فناوری بلاک چین، شفافیت
از پایگاه داده بلاک چین میتوان برای ذخیره و محافظت سوابق دولت استفاده کرد به گونهای که دستکاری یا پنهانسازی اطلاعات بسیار دشوار باشد. در حال حاضر، بیشتر دادههای دولتی در پایگاه دادههای متمرکز ذخیره شدهاند و مستقیماً توسط مقامات کنترل میشوند. برخی از این پایگاههای داده تنها در اختیار چند نفر میباشند که به راحتی میتوانند اطلاعات را دستکاری کنند. در چنین مواردی، استفاده از بلاک چین بهترین گزینه میباشد، زیرا این تکنولوژی میتواند روند تأیید و ذخیره دادهها را به چندین بخش توزیع کرده و به طور موثرتر تمرکز اطلاعات را در یک نقطه از بین ببرد.
بنابراین، از بلاک چینها میتوان به عنوان یک پایگاه داده شفاف استفاده کرد. این امر باعث میشود تا نیاز به اعتماد بین ارگانهای دولتی و غیرنظامی کاهش یافته و یا کاملا از بین رود. به عنوان مثال، برخی از مقامات اروپایی برای کاهش وقوع اختلافات مربوط به داراییها به دنبال کشف پتانسیلهای اسناد مبتنی بر بلاک چین میباشند. چنین مدلی میتواند مبتنی بر یک سیستم توزیع شده باشد که هم توسط سازمانهای دولتی و هم از طریق شهروندان قابل دسترسی و تأیید است و هر یک از طرفین میتوانند به صورتی کاملا ایمن نسخهای از اسناد و ادعاهای رسمی را در اختیار داشته باشند.
همچنین، بلاک چینهای غیرمتمرکز میتوانند امکان دسترسی دائمی به سوابق را برای مقامات انتظامی و سازمانهای ناظر به منظور کشف فساد یا سوءاستفاده از قدرت را فراهم آورند.
سیستمهای بلاک چین با کاهش واسطهها یا از بین بردن آنها در اشتراکگذاری دادهها و معاملات مالی، میتواند راه را برای ایجاد فسادهای مامورین دولتی دشوار کند چرا که ممکن است آنها از طریق شرکتهای خصوصی غیرشفاف اقدام به مسدود کردن وجوه نمایند.
فناوری بلاکچین، افزایش کارایی
دلیل دیگر استفاده از بلاک چین در حاکمیت و اداره دولتها، کاهش هزینههای اجرایی با به حداکثر رساندن بازده کاری نهادهای ملی است. از آنجایی که دولتها به وجوه مالیاتدهندگان وابستهاند، بسیار مهم است که بودجه خود را عاقلانه بکار برند. سیستمهای بلاک چین و قراردادهای هوشمند میتوانند برای انجام خودکار کارها و گردش کار استفاده شوند. این امر باعث کاهش زمان و هزینههای صرف شده برای فرایندهای اداری خواهد شد.
اگر چه این موضوع برای کاهش هزینههای اداری کاملا عملی است، اما میتواند به تقویت اعتماد و رضایت شهروندان نیز کمک کند. قطعا کارآیی بیشتر و هزینههای کمتر میتواند منجر به رتبهبندی بالاتر در نهادهای حکومتی و دولتی شود. با کاهش هزینههای اجرایی، دولتها میتوانند در زمینههای دیگری مانند آموزش، امنیت و بهداشت عمومی سرمایهگذاریهای بیشتری کنند.
جمعآوری مالیات یکی دیگر از حوزههای اصلی حاکمیت است که در آن میتوان از فناوری بلاک چین استفاده کرد. دفتر کلهای مبتنی بر بلاک چین به راحتی میتوانند وجوه را تحت شرایط از پیش تعیین شده بین ارگانهای مختلف جابجا کنند. این امر به طور بالقوه باعث کاهش شدید هزینههای اداری مربوط به جمعآوری و توزیع مالیات پول و اجرای قوانین مالیاتی میشود. به عنوان مثال، با ذخیره سوابق و پردازش بازده در بلاک چینهای خصوصی، آژانسهای جمعآوری مالیات همچنین میتوانند امنیت بیشتری را برای محافظت از مودیان مالیاتی در برابر کلاهبرداری یا سرقت هویت فراهم کنند.
فناوری بلاک چین، معایب و محدودیتها
گرچه واضح است که تکنولوژی بلاک چین میتواند برای بهبود یکپارچگی، شفافیت و کارایی دادهها مورد استفاده قرار گیرد، اما محدودیتهای خاصی در رابطه با استفاده از آن در بخش دولتی وجود دارد.
جالب اینجاست که خاصیت تغییرناپذیری که زمینهساز بسیاری از مزایای بلاک چین است، در برخی شرایط ممکن است مضر باشد. با توجه به تغییرناپذیری دادهها، سوابق قبل از تأیید باید با دقت بررسی شده و به درستی وارد شوند. بدین معنی که برای اطمینان از صحت جمعآوری اولیه دادهها، باید گامهایی برداشته شود.
در حالی که برخی از پیادهسازیهای فناوری بلاک چین ممکن است به روشی انعطافپذیرتر طراحی شوند و اجازه تغییر در دادهها را فراهم سازند، اما این امر باز هم به تأیید اکثر گرههای معتبر نیاز دارد، که میتواند در مورد عدم تمرکز سیستم سوالاتی ایجاد کند و در نهایت منجر به اختلاف نظر شود. هنوز هم میتوان به سرعت در بلاک چینهای خصوصی که به سطوح بالاتر غیرمتمرکزسازی نیاز ندارند، به این اشکال برخورد کرد.
نگرانیهای مربوط به حریم خصوصی نیز یک عامل بسیار مهم است، زیرا سوابق اضافه شده به بلاک چین به طور دائمی برای همه افرادی که دسترسی دارند قابل رویت خواهد بود. این امر با رویههای مهر و موم کردن اسناد، مانند پروندههای سوء پیشینه کیفری، در تضاد است.
راهحلهای موجود برای این مشکلات میتواند استفاده از توابع سوزاندن (burn function) و تکنیکهای رمزنگاری، مانند zk-SNARKها یا انواع دیگر اثبات دانش صفر (zero-knowledge proof) باشد.
در نهایت، باید توجه داشت که حاکمیتها و دولتها ممکن است خود موانعی را برای تصویب بلاک چین ایجاد کنند. در بعضی موارد، مقامات به درستی ارزش فناوری بلاک چین را درک نمیکنند، و همین امر باعث میشود تا از بسیاری از مزایای بالقوه چشمپوشی کنند. در موارد شدیدتر، در دولتهایی که فساد یک عمل گسترده و کاملا جا افتادهای است، ممکن است در برابر پذیرش بلاک چین مقاومت شود تا از منافع مقامات خود محافظت کنند.
کاربرد فناوری بلاک چین در حاکمیت، نتیجهگیری
علی رغم همه معایب احتمالی، مزایای استفاده از فناوری بلاک چین میتواند به دولتها کمک کرده تا با بهرهگیری از شفافیت، سادهسازی روند جمعآوری مالیات و شبکههای توزیع شده کارایی بهتری را به شهروندان خود ارائه دهند و اعتماد بیشتری را در میان آنان جلب کنند. بسیاری از کشورها در حال آزمایش آن با جمعیت فرضی میباشند.
شایان ذکر است که سیستمهای دیجیتالی از اوایل سال 2000 یعنی سالها قبل از ایجاد بلاک چین برای حاکمیت و دولتها مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان مثال، کشور استونی یک نمونه بارز است. این کشور برنامه هویت دیجیتالی خود را در سال 2002 آغاز کرد و اولین کشوری بود که انتخابات را از طریق اینترنت در سال 2005 برگزار کرد. همچنین در سال 2014، دولت استونی برنامه اقامت الکترونیکی، که به استفاده از فناوری بلاک چین برای مدیریت و امنیت دادههای دیجیتال، برنامه اقامت الکترونیکی راهاندازی کرد.
بلوک های موجود در بلاک چین شامل چه اطلاعات هستن؟
اطلاعات مربوط به تراکنش ها: به عنوان مثال تاریخ، زمان و مبلغ آخرین خرید بیت کوین شما.