بررسی تحولات درون زنجیره‌‌ای در بیت کوین (هفته‌ی دوم خرداد)

با کاهش چشمگیر فعالیت‌های درون زنجیره‌ای و میزان خرید و فروش‌های بیت کوین، اظهار نظر درباره شرایط صعودی یا نزولی بازار همچنان دشوار است.

بازار بیت کوین هفته‌ای نسبتاً آرام را تجربه کرد، به طوری که آثار آن در عملکرد قیمت، تقاضای تراکنش‌های درون زنجیره و تفاوت خرید و فروش در بازار نمایانگر است. در این هفته قیمت‌ها در محدوده‌ی کوتاهی بین 39,242 دلار و 34,942 دلار قرار داشتند.

در هفته‌ی گذشته، فعالیت‌های درون زنجیره‌ای کاربران فعال، حجم معاملات تصفیه شده و کارمزدهای تراکنش در پروتکل‌های بیتکوین و اتریوم کاهش یافته و به سطح مشاهده شده در سال 2020 و اوایل سال 2021 رسیده است. ازدحام ممپول (Mempool congestion) تا حد زیادی از بین رفته است. زیرا، روند صعودی یا نزولی ساختار فعلی بازار همچنان نامشخص است.

نمودار قیمت بیت کوین. منبع: گلس نود

حذف کامل ازدحام در بیت کوین

از مهم‌ترین ویژگی‌های بازارهای گاوی افزایش تقاضا برای تراکنش‌های درون زنجیره‌ای، تفاوت در خرید و فروش و فوریت برای قرار گرفتن در بلوک بعدی است. در نتیجه، فعالیت، حجم تراکنش‌ها و کارمزدها افزایش می‌یابند. این امر، در نتیجه افزایش تقاضای سرمایه‌گذاران و انگیزه افراد باسابقه در خرج کردن کوین‌هایشان با قیمت‌های بالاتر ایجاد می‌شود. به طور خاص در این هفته، رشد تقاضای درون زنجیره به طور قابل توجهی کاهش یافته است، به طوری که تعدادی از معیارهای درون زنجیره‌ای پولبک قابل توجهی را نشان می‌دهند.

از ژانویه 2021، تعداد آدرس‌های فعال بیت کوین، همانند افزایش قیمت سال 2017، در سطح 1.15 میلیون آدرس در روز ثابت شده است. همچنین، این سطح در سال 2017 تنها چند روز اعتبار داشت. زیرا با اولین کاهش قیمت، بیش از 33 درصد افت داشت. اما در چرخه‌ی فعلی، این فعالیت درون زنجیره‌ای به مدت 5 ماه ادامه داشت.

طی افت قیمت و فروش اخیر، شبکه‌ی بیت کوین با کاهش 18 درصدی در آدرس‌های فعال مواجه شد و این سقوط به حدود 0.94 میلیون رسید که تقریباً برابر با نیمی از کاهش‌ آدرس‌های سال 2017 است. این امر نشان‌دهنده‌ی آن است که با کند شدن فعالیت‌ها، تقاضای بیشتری نسبت به چرخه قبلی برای بیت کوین وجود دارد.

نمودار آدرس‌های فعال در شبکه‌ی بیت کوین. منبع: گلسنود

تعداد کاربران فعال نیز به همین ترتیب کاهش یافته و از بالاترین سطح 375 هزار به حدود 250 هزار کاربر درون زنجیره‌ای خاص رسیده است. این رقم نیز با مقادیر مشاهده شده در اواخر سال 2017 تا اوایل سال 2018 مطابقت دارد، زیرا با افت قیمت بیت کوین تمایل به این دارایی کاهش می‌یابد.

تفاوت کلیدی کاربران و آدرس‌ها در استفاده از الگوریتم‌های خوشه‌بندی است. یک کاربر واحد (مانند صرافی، استخراج‌کننده یا یک سرمایه‌گذار عادی) ممکن است چندین آدرس داشته باشد، در این صورت از این الگوریتم‌ها استفاده می‌شود. بنابراین، این الگوریتم اطلاعات دقیق‌تری را از کاربران خاص ارائه می‌دهد.

نمودار کاربران فعال (میانگین متحرک 7 روزه) در شبکه‌ی بیت کوین. منبع: گلس نود

در طی دو هفته گذشته، کل حجم نقل و انتقالات دلار که در شبکه‌ی بیت کوین معامله شد، تا 65 درصد کاهش یافت. حجم انتقال تغییر یافته از بیش از 43 میلیارد دلار در روز به 15 میلیارد دلار در روز رسید. همچنین، حجم معاملات انجام شده در زنجیره در سال 2017 نیز، در مدت حدوداً 3 ماه، 80 درصد کاهش یافت.

نمودار حجم معاملات انجام شده در شبکه‌ی بیت کوین. منبع: گلسنود

کاهش فعالیت‌های درون زنجیره‌ای تنها مختص بیت کوین نیست. حجم انتقالات اتریوم/ دلار طی دو هفته گذشته، بیش از 60 درصد افت داشت و کاهش آن در سال 2018، بیش از 95- درصد گزارش شد. با این حال، باید دید که این کاهش تقاضا موقتی بوده و یا ممکن است در آینده نیز ادامه یابد.

نمودار حجم انتقالات اتریوم. منبع: گلسنود

با کاهش تقاضا برای تراکنش‌های درون زنجیره‌ای، متوسط کارمزدی که برای تراکنش‌ها پرداخت شده است برای هر دو شبکه کاهش یافته است. متوسط کارمزد تراکنش‌ها در ماه‌های آوریل و مه با جهشی کوتاه مدت، به بیش از 60 دلار برای هر دو پروتکل رسیده بود. در حال حاضر، متوسط کارمزد برای هر دو شبکه به سطح اواسط سال 2020 (حدودا 3.50 تا 4.50 دلار) رسیده است.

تقریباً با توجه به تمام معیارهای فعالیت‌های درون زنجیره‌ای (on-chain)، در ماه اخیر شاهد کاهش بزرگی بودیم. زیرا، از اقتصادهای درون زنجیره‌ای پررونق با بالاترین قیمت‌ها به سرعت به ممپول‌های تقریباً خالی و کاهش تقاضا برای تراکنش و تسویه حساب تبدیل شده‌ایم.

نمودار مقایسه‌ای متوسط کارمزد تراکنش‌های بیت کوین و اتریوم. منبع: گلسنود

نیروی عرضه در بیت کوین

طی ماه گذشته، حجم کلی 160.7 هزار بیت کوین از حالت غیرنقدی به چرخش نقدینگی بازگشت. این معیاری از عرضه سربار (overhead supply) بوده که پس از طبقه‌بندی به صورت غیرنقدی، مجدداً وارد بازار شده است. این طبقه‌بندی توسط تیم تحقیقاتی گلسنود صورت گرفته است (جزئیات بیشتر، در مقاله‌ی … ارائه شده است).

نکته مهم درباره نود این است که این 160.7 هزار بیت کوین تنها نشان‌دهنده 22 درصد از ذخیره‌ی ماه مارس 2020 بود، که از حالت نقدی به غیرنقدی تبدیل شده است. این بدان معنی است که از 744 هزار بیت کوین که طی 14 ماه گذشته به ذخیره‌سازی سرد (یا سایر موارد) منتقل شده‌اند، 78 درصد آنها علی رغم نوسانات اخیر، خرج نشده‌اند.

نمودار عرضه نقدی بیت کوین. منبع: گلسنود

تعداد آدرس‌های بیت کوین با موجودی غیرصفر در کل ماه مه کاهش یافت و در مجموع به 1.2 میلیون آدرس رسید. برخلاف تقاضای تراکنش‌ها و سایر معیارهای فعالیت‌های شبکه که بیش از 60 درصد سقوط کردند، تعداد آدرس‌های غیرصفر (که در واقع تمام کوین‌هایشان را خرج می‌کنند) تنها %3 نسبت به رکورد خود کاهش یافته‌اند. این تغییر، در مقایسه با رکورد سال 2017 که تقریباً یک چهارم آدرس‌ها، کوین‌هایشان را خرج کردند، نسبتاً جزئی است.

بخشی از بازار، کل موجودی آدرس‌هایشان را خرج می‌کنند که این امر نشان‌دهنده عدم اطمینان آنهاست.

نمودار آدرس‌های بیت کوین با موجودی غیرصفر. منبع: گلسنود

بنابراین، با مقایسه نسخه‌های معیار «نسبت سود خروجی خرج شده» (SOPR) درمی‌یابیم اکثر افرادی که کوین‌هایشان را خرج می‌کنند، متضرر شده‌اند و این کار توسط دارندگان کوتاه مدت انجام شده است. برای درک بهتر نمودار بعدی، در ادامه برخی از نکات مربوط به معیار SOPR را مرور می‌کنیم:

مقادیر SOPR میزان سود (بیش از 1.0) یا زیان (کمتر از 1.0) تحقق‌یافته توسط بازار را نشان می‌دهند. قله‌ها / فرورفتگی‌های بزرگتر به معنی سود / زیان بیشتر است.
معیار aSOPR کل بازار را در نظر می‌گیرد. بطوریکه، سیگنال را با فیلتر کردن تراکنش‌های واسطه (relay transactions)- با طول عمر بیش از 1 ساعت- که از نظر اقتصادی قابل توجیه نیستند، بهبود می‌بخشد.
معیار STH-SOPR تنها برای کوین‌های کمتر از 155 روز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این معیار تازه واردین بازار را رصد کرده و دارندگان طولانی مدت را فیلتر می‌کند.

در نمودار زیر، تنها aSOPR (کل بازار به جز تراکنش‌های واسطه) و STH-SOPR (تنها تازه واردین بازار) با یکدیگر مقایسه شده‌اند. همانطور که در نمودار مشاهده می‌شود، هر دو این معیارها در کمتر از 1.0 می‌باشند. بنابراین مصرف‌کنندگان در کل متحمل ضرر و زیان شده‌اند. با این حال، توجه داشته باشید که STH-SOPR کمتر از aSOPR است. این امر نشان می‌دهد که میزان ضرر و زیان تازه واردین بازار به طور متوسط بسیار بیشتر است. معیار aSOPR نزدیک به 1.0 بوده و نشان می‌دهد دارندگان بلندمدتی که در سود هستند، کم و بیش، با دارندگان کوتاه مدت که متحمل زیان شده‌اند، جبران می‌شوند.

نمودار مقایسه‌ای معیارهای aSOPR و STH-SOPR

ذخیره دارندگان بلند مدت (LTHs) رو به افزایش است. آستانه وضعیت دارندگان بلند مدت UTXO بوده که به مدت 155 روز راکد است. به این ترتیب، نمودارهای بعدی عمدتاً توصیف سرمایه گذارانی است که از اواخر سال 2020 تا 3 ژانویه 2021 خرید کرده و کوین‌هایشان را خرج نکرده‌اند.

پس از توزیع کوین‌های دارندگان بلند مدت و با صعود بازار از 10 هزار دلار به 64 هزار دلار، ذخیره فعلی این دارندگان (رفتار هودلینگ) تغییر قابل توجهی داشته است. با این حال، شواهد حاکی از آن است که این الگو مشابه بازار گاوی اواخر سال 2017 و خرسی اوایل سال 2018 است. این الگو توصیف موقعیتی است که دارندگان بلندمدت، خرج کردن کوین‌ها را متوقف کرده و درحال خرید، جمع‌آوری و نگهداری بیت کوین‌های ارزان قیمت می‌باشند.

نمودار تغییر پوزیشن دارندگان بلندمدت بیت کوین. منبع: گلسنود

در حال حاضر، دارندگان بلند مدت (LTH) مالک 10.9میلیون بیت کوین هستند که بیش از 58 درصد از عرضه در گردش را تشکیل می‌دهد. شایان ذکر است که این دارندگان امروز در مقایسه با دارندگان بلند مدت سال 2017، 2.3 میلیون بیت کوین بیشتری (بیش از 8 درصد از عرضه در گردش) در اختیار دارند.

بنابراین، برای حفظ روند صعودی بازار بایستی سرمایه بیشتری وارد چرخه شود. همچنین، چنانچه تقاضا برای ورود سرمایه وجود نداشته باشد، کوین‌های کمتری در بازارهای محلی / کلان توزیع می‌شوند.

نمودار عرضه کلی توسط دارندگان بلند مدت. منیع: گلسنود

کندی فعالیت‌های درون زنجیره‌ای دیفای

طبیعتاً، کندی فعالیت‌های درون زنجیره‌ای به بیت کوین و اتریوم محدود نمی‌شود. مجموع فعالیت‌های درون زنجیره‌ای برای توکن‌های یونی (UNI)، آوی (،AAVE)، کامپوند (COMP)، یرن‌فایننس (YFI) و… در ماه گذشته به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این معیارها ساده و در عین حال کاملاً معقول و موثر هستند. در نمودارهای زیر به خوبی مشاهده می‌شود که روند قیمت با فعالیت‌های درون زنجیره کاملا مطابقت دارد.

نمودار فعالیت‌های درون زنجیره در پروتکل دیفای

در نهایت، همانطور که در نمودار می‌ببینیم تعداد معاملات روزانه یونی‌سوآپ (Uniswap) از رکوردی که در اواسط ماه مه داشته است 28 درصد کاهش یافته است. این امر نشان می‌دهد که تقاضا برای توکن‌ها کاهش یافته است. تعداد معاملات روزانه یونی‌سوآپ به سطح پایه 160000 معامله در روز (در سپتامبر 2020 پس از تابستان دیفای) بازگشته است.